Fethi Naci

Türk yazar ve eleştirmen Fethi Naci, 83 yıl önce bugün dünyaya geldi

İsmail Naci Kalpakçıoğlu, Fethi Naci adını 1953'ten sonra yazdığı eleştirilerde kullanmaya başladı.Fethi Naci, (asıl adı İsmail Naci Kalpakçıoğlu) (d. 3 Nisan 1927,Giresun - ö. 23 Temmuz 2008, İstanbul). Türk yazar ve eleştirmen.

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'ni bitirdi. 1940 yılından itibaren çeşitli ve dergilerde, şiir ve öyküleri yayımlandı. Fethi Naci adını 1953'ten sonra yazdığı eleştirilerde kullanmaya başladı. 1965'de Gerçek Yayınevi'ni kurdu. Yayınevinde başlatılan "Yüz Soruda" dizisi büyük ilgi gördü. Türk edebiyatına özellikle eleştirileriyle büyük katkılarda bulundu.



 İnsan Tükenmez (1956)
Gerçek Saygısı (1959)
Azgelişmiş Ülkeler ve Sosyalizm (1965)
Emperyalizm Nedir? (1965)
Azgelişmiş Ülkelerde Askeri Darbeler ve Demokrasi (1966)
Kompradorsuz Türkiye (1967)
100 Soruda Atatürk'ün Temel Görüşleri (1968)
On Türk Romanı (1971)
Edebiyat Yazıları (1976)
100 Soruda Türkiye'de Roman ve Toplumsal Değişme (1981)
Eleştiri Günlüğü (1986)
Bir Hikâyeci: Sait Faik-Bir Romancı: Yaşar Kemal (1990)
Gücünü Yitiren Edebiyat (1990)
Roman ve Yaşam (1992)
Eleştiride 40 Yıl (1994)
40 Yılda 40 Roman (1994)
Reşat Nuri'nin Romancılığı (1995)
50 Türk Romanı (1997)
Şiir Yazıları (1997)
60 Türk Romanı (1998)
Kıskanmak (1998)
Sait Faik'in Hikâyeciliği (1998)
Yaşar Kemal'in Romancılığı (1998)
Yüzyılın 100 Türk Romanı (1999)
Dönüp Baktığımda (1999)

Kaynak: Vikipedi

[...]devamını oku...

Marlon Brando

Marlon Brando

Marlon Brando
1963'te Marlon Brando
Doğum adı	Marlon Brando, Jr.
Doğum	3 Nisan 1924 Omaha, Nebraska
Ölüm	1 Temmuz 2004 Los Angeles, Kaliforniya
Resmî sitesi	http://www.marlonbrando.com/
Akademi Ödülleri
En İyi Erkek Oyuncu 1954 On the Waterfront 1972 The Godfather
BAFTA Ödülleri
En İyi Erkek Oyuncu 1953 Viva Zapata! 1954 Julius Caesar 1955 On the Waterfro

Marlon Brando (3 Nisan 1924 - 1 Temmuz 2004) 20. yüzyılın en önemli sinema oyuncusu olarak gösterilen, Oscar kazanmış Amerikalı aktör. Küçük yaşta tiyatroya başlamış olan aktör,New York'ta Lee Strassberg, Elia Kazan ve Emir Zahirovic'den senelerce oyunculuk dersi almıştır. Ancak kendisi üzerinde en önemli etkiyi Stella Adler'in (dolaylı olarak ünlü Rus tiyatrocu Stanislavski'nin) yapmış olduğunu ısrarla belirten Brando, Actors Studio'nun kurucularından olmasa da 1952'den itibaren stüdyonun dünya çapında ün kazanacağı dönemde başında bulanan Lee Strasberg'in kendini hocaların hocası gören kibirli tavrı karşısında hep muhalif olmuştur. Oyunculuk hayatı üzerinde, bir zamanlar Henry Fonda'yı sahnelere kazandıran tiyatrocu annesinin etkisi olduğunu da yadsımaz. "Hala Hollywood'da bulunmamın tek nedeni parayı reddedecek ahlaki cesaretimin olmayışıdır" diyecek kadar cesur, 1974'te The Godfather filmiyle aldığı Oscarı reddedecek kadar da asi biriydi. 2. Oscarını Amerika'nınKızılderililere karşı uyguladığı politikayı protesto etmek için ödülü almaya dahi gelmemiştir. On the Waterfront (Rıhtımlar Üzerinde) ile gerçekleştirdiği performansla tüm zamanların en iyi oyuncularından biri olduğunu kanıtladı; ama Brando'nun yakın dostu Elia Kazan'ın da bu başarıda rolü vardı. Elia Kazan film için başta Frank Sinatra ile anlaşmış olmasına rağmen, yapımcı Spiegel'in de etkisiyle Brando'yu başrole koymuştur. Kült filmler arasına giren bir diğer filmi ise "Last Tango in Paris"'te Bertollucci ile çalışmıştır. Brando ülkesinde Kızılderili ve siyahların hakları için aktif olarak çalışmış, bu yollarla pek çok düşman edinmiştir. Oğlunun mahkemesinde kendisini 'ateist' olarak tanımlasa da, dini inancı bulunduğunu hayatının akışında pek çok yerde belirtmiş, özellikle kızılderili manevi inançlarına kendini yakın hissettiğini belirtmiştir.

Brando'nun A Streetcar Named Desire filminin setindeCarl Van Vechten tarafından çekilmiş bir pozu (1948)

ROL ALDIĞI FİLMLER 

• The Men (1950)
• A Streetcar Named Desire (1951)
• Viva Zapata! (1952)
• Julius Caesar (1953)
• The Wild One (1953)
• On the Waterfront (1954)
• Désirée (1954)
• Guys and Dolls (1955)
• Operation Teahouse (1956) (kısa metraj)
• The Teahouse of the August Moon (1956)
• Sayonara (1957)
• The Young Lions (1958)
• The Fugitive Kind (1959)
• One-Eyed Jacks (1961) (aynı zamanda yönetmeni)
• Mutiny on the Bounty (1962)
• The Ugly American (1963)
• Bedtime Story (1964)
• Morituri (1965)
• The Chase (1966)
• The Appaloosa (1966)
• Meet Marlon Brando (1966) (kısa metraj)
• A Countess from Hong Kong (1967)
• Reflections in a Golden Eye (1967)
• Candy (1968)
• The Night of the Following Day (1968)
• Burn! (1969)
• King: A Filmed Record... Montgomery to Memphis (1970) (belgesel)
• The Nightcomers (1972)
• The Godfather (1972)
• Last Tango in Paris (1972)
• The Missouri Breaks (1976)
• Raoni (1978) (belgesel) (sunucu)
• Superman (1978)
• Apocalypse Now (1979)
• The Formula (1980)
• A Dry White Season (1989)
• The Freshman (1990)
• Hearts of Darkness: A Filmmaker's Apocalypse (1991) (belgesel)
• Christopher Columbus: The Discovery (1992)
• Don Juan DeMarco (1995)
• The Island of Dr Moreau (1996)
• The Brave (1997)
• Free Money (1998)
• The Score (2001)
• Superman Returns (2006) - Ölümünden sonra yayınlanmış, arşiv görüntülerinden Jor-El karakteri kullanılmıştır
• Superman II: The Richard Donner Cut (2006)
• Big Bug Man (2008'de vizyona girecek) (seslendirme)

Kaynakça 

• Kazan, Elia. Bir Yaşam. Nihal Yeğinobalı (Çev.) (1989) İstanbul:Güneş Yayınları
• Brando, Marlon. Annemin Öğrettiği Şarkılar. Gürol Koca (Çev.) (1995) İstanbul:Remzi Kitabevi, ISBN 975-14-0491-6
• Grobel, Lawrence. Conversations with Brando. (1999) New York:Cooper Square Press, ISBN 0-8154-1014-X

[...]devamını oku...

Giacomo Giralomo Casanova

Giacomo Girolamo Casanova

Venedikli Giacomo Girolamo Casanova (2 Nisan 1725 Venedik - 4 Haziran 1798, Dux Bohemia, şimdiki Duchcov, Çek Cumhuriyeti) ünlü bir maceracı, yazar ve çapkın biriydi.

Ne kadar Don Juan'a birçok kadını ayarttığından benzetliyorsa da, Casanova karşı taraftaki kurmacadan çok daha farklıydı. Don Juan bir efsaneyken Casanova tarihsel bir karekterdir. Casanova ilişkileri olan kadınları gerçekten çok severdi ve çoğu zaman hadiselerinden sonra uzun süre arkadaş kalırdı. Sayısız aşk macerası Casanova'nın sadece bir yüzüdür.

Özgeçmişi 

Casanova evrensel olarak kadınların gönüllerini fethetmedeki becerisiyle tanınır. Otobiyogrofisinde 'Histoire de ma vie' (Hayatımın Hikayesi), 18. yüzyıldaki en güvenilir sosyal hayat görenekler ve ilkeler kaynağı, 122 kadınla yattığını yazar.

Casanova 1725'te Zanetta Farussi ile Gaetano Giuseppe Casanova aktörlerinin oğulları olarak Venedik'te doğar. Casanova soyadını biyolojik babasından değil, annesinin kocasından almıştır. Gerçek babası Michele Grimani olarak bilinen Patrik ailesinin bir üyesiydi ve bir zamanlar ikisinin de çalışmış olduğu San Samuele tiyatrosunun sahibiydi. Aile çocuklarına çok ilgi gösterdi. (Casanova 6 çocuktan en büyüğüydü-Francesco (1727) evlilik dışı dünyaya gelmişti, diğer 4 çocuk Giovanni Battista (1730), Faustina Maddalena (1731), Maria Maddalena Antonia Stella (1732) ve Gaetano Alvise (1734) Gaetano'nun çocuklarıydı) Casanova'nın kendisi birçok evlilik dışı çocuğa babalık yapardı ama kendi anne babası gibi onlara gereken ilgiyi hiçbir zaman vermedi.

Gaetano 1733'te ölmeden önce Grimanis'e ailesine bakması için yalvarması Casanova'nın Padua'da yatılı bir okula gönderilmesinin nedeni olur. Böyle bir zamanda sadece orta veya üst sınıf bir ailenin oğlunu okula göndermesi normal karşılanan bir durumdur. Bir öğrenci olarak müthiş bir sabır gösterir ve kısa zamanda öğretmenin gözdesi olur, normalde hazırcevap, bilgiyi şiddetle arzulayan ve sürekli meraklıydı. Karşı cinsiyetle ilk burada iletişime geçti; 11 yaşındayken öğretmenin kızı bir anda ona ilk cinsel doyumunu (orgasm) verdi. 16 yaşında Hukuk doktorasını aldığı Padua Üniversitesi'nden ahlak felsefesi, kimya, matematik ve hukuk dersleri gördü. Şiddetle eczacılığa ilgiliydi; hevesli ve çoğu zaman içgüdüsel olarak iyi bir doktor olmasına karşın eczacılıkla ilgili bir kariyer yapmaması içinde kalmış bir üzüntü olmuştur.

Casanova 1740'ta Venedik'e geri döndüğünde, kilise hukuku kariyerine bir papaz olarak kilisede başladı. 1757'deki pasaportuna göre uzun (1.91m) ve uzun beyazlaşmış saçları vardı; güzel kokulu ve özenilmişçesine kıvırcıktı. 76 yaşındaki Venedikli senatör Alvise Gasparo Malipiero'ye kendisini sevdirdi. Malipiero en iyi çevrelerde delikanlı Casanova'ya iyi yemek ve şarap ile sosyal bir ortamda nasıl davranılması gerektiğini bir hayli öğretti. Seks hakkındaki düşünceleri zihnini meşgul etmeye başladı ve kilise kariyerinde çok vakit geçirmeksizin maceralarla bir yerden bir yere savruldu. Hatıralarına göre, bekaretini 16 yaşında 3 kişilik bir ilişkide kaybetti.

Kilisedeki kariyeri kısaydı, skandallara lekenlenmiş olması tüm yaşamını doğal olarak etkilemişti. Daha sonra, komisyonu alıp Venedik Cumhuriyeti'nde düşük rütbeli bir askeri görevde olmak istediğini belitti, Korfu'da kısa bir süreliğine kaldıktan sonra İstanbul'a gitti. Askeriyedeki yükselmenin çok yavaş ve sıkıcı olduğunu görünce hırsını bir kenara attı. Tekrar Venedik'e, gerçek babasının sahibi olduğu San Samuele tiyatrosunda gereksinim dışı olarak kemancı oldu. 21 yaşında, Bragadin ailesinden Venedikli bir soylunun hayatını kurtarması onu varlıklı bir konuma getiren olay oldu. Ancak bir skandalın ardından Venedik'ten ayrıldı.

Paris, Dresden, Prag ve Viyana'da vakit geçirdikten sonra 1753'te memleketi Venedik'e döndü. 1755 Temmuz'unda 30 yaşındayken Venedik'te Inquisitori di Stato'da büyüye olan ilgisinden dolayı tutuklandı ve Doge'ın Sarayı'nın hemen yanındaki ünlü cezaevi "I piombi" (Kurşunlar)'de mahkum edildi. Casanova'ya 5 yıl ceza verildi ancak ne hüküm ne de yargı hakkında bilgilendirilmişti. Dönemin en güvenlikli hapishanelerinden biri olmasına rağmen 1 Kasım 1756'da olağanüstü bir kaçış planı uyguladı. Casanova'dan önce hiçbir mahkum kaçmayı başaramamıştı (bkz."Histoire de ma fuite des prisons de la République de Venise qu'on appelle les Plombs"). Buradan Paris'e gitti. (5 Ocak 1757); Robert-Francois Damiens, XV. Louis'in hayatına kastetti.

1760'ta Casanova kendisi Chevalier gibi stilize etmeye başladı. Ara sıra kendisini Count de Farussi (annesinin kızlık soyadını kullanarak) diye tanıtırdı. Papa XIII Clement Casanova'yı Eperon d'Or'un Papal Order'ına göre sunmuştu; Casanova rahatlıkla kendisini Chevalier diye tanıtabileceğinden neşe doluydu. 1761'de Fransa'nın organize ettiği Yedi Yılın Savaşı'nın bitmesine yönelik teşkvinde Casanova Ausburg Kongresi'nde Portekiz'i tanıttı.

Casanova hayatı boyunca Avrupa'yı seyahat etmiş ve tüm başkentlerini ziyaret edebilmiştir ama çeşitli skandallardan dolayı kovulmuştur. Örneğin 1766'da Varşova'dan Count Albay Xavier Branicki'yle kadın arkadaşının üstünde tabancalar çıkmasından düelloya girmişlerdir ve Casanova Varşova'dan kovulur.

Casanova 73 yaşında öldüğü Dux Kalesi, Bohemia'dadır (şimdiki Duchcov, Çek Cumhuriyeti. Burada otobiyografisini yazmıştır. (şimdiki Duchcov, Çek Cumhuriyeti). 1785'te Count Joseph von Waldstein'ın kütüphanecisi ve imparatorun haznedarı olarak emekliye ayrılır. Son yıllar Casanova için anlayışsız, meşakkatli, sıkıcı ve sinir bozucudur. Count'la iyi geçinmesine rağmen, Count'un meşguliyetleri ve kendi kütüphanecisine ayıracak çok az zamanı vardı; çoğu zaman yemeklerde aldırmaz ve ziyaret eden önemli konuklara onu tanıtırken başarısız olurdu. Casanova Dux Kalesi'nin sakinleri tarafından da pek sevilmezdi. Hizmetçiler bu yaşlı adama karşı kinciydi, yine de birçoğunda derin bir çekicik hissi uyandırıyordu.

Bir seven olarak Casanova'nın başarılı olmasındaki neden, 18. yüzyılda, kendi zevkine düşkün olduğu kadar karşı cinsin kendisinden keyif alması için özen göstermesidir. Ayrıca kendisinin ayartılmış olmasından hoşnutluk duyardı; çoğunlukla muhteşem bir baştan çıkartıcı, kendisini kadınları arzu etmedeki sembol olarak görmeyi tercih ederdi. Takip ettiği güzel kadınları sevdiğine inanırdı ve onun zamanı için anormal bir şekilde, onlara eşit, aynen sevgili arkadaşları gibi muamele edip hadiseleri bittikten sonra ise uzun süre boyunca arkadaş kalırdı. Sırf deneyim olsun diye birkaç erkekle de yattı ve yaşamı boyunca travestisme ilgisi vardı. Zührevi hastalık ve kumar, hayatında göze çarpanlardan sadece ikisiydi. Kumar yüzünden bir sürü şansı hem kazandı hem kaybetti; Paris'te bir devlet piyangosu başlatarak zengin oldu, ama parasını bir ipek fabrikasına yatırarak kazandığı tüm parayı kaybetti.

En çok yataktaki maharetinden tanınmasına rağmen, günümüzce olağandışı bir kişi olarak görülür. Prens Charles de Ligne, çağın göze çarpan özellerininin çoğunu bilen büyük Avusturyalı devlet adamı Casanova'yı tanıştığı en ilginç adam olarak görür ve "dünyada yatkın olmadığı hiçbir şey yoktur" der. Count Lamberg "bilgi sınıfında, zekası ve hayalgücünde onunla eşit düzeyde olacak çok az kişi biliyorum" diye yazmıştır.

Casanova, sayısız yolculuğunda, Papa Clement XIII, Büyük Catherine (Katrin, Katerin), Büyük Frederick (daha sonrada güzel bakışlarına yorumda bulunan), Madame de Pompadour, Fransızca öğretmeni Crebillion, Voltaire, Benjamin Franklin gibi daha birçok tarihsel figürle karşılaşır. Mozart'ın Don Giovanni galasında mevcut bulunmuş ve büyük bir olasılıkla Lorenzo Da Ponte'nin opera kitabında son dakika düzeltmeleri yapmıştır. Casanova işadamı rolünü aldığı halde, diplomat, casus, politikacı, filozof, sihirbaz ve yazardır aynı zamanda. Yirminin üzerinde kitap ve çok sayıda oyun, (Polonya'nın kuşatmasını ve tarihini anlatan çevirisi- "Istoria della tubolenze della Polonia") hayranlıkla beğenilir. Hazırcevaplık, sosyal büyü ve paranın kendisine bedavaca verilmesi yaşamının büyük bir kısmını kaplar.

• 1753 - La Moluccheide, o sia i gemelli rivali. Dresda
• 1769 - Confutazione della Storia del Governo Veneto d'Amelot de la Houssaie, Amsterdam (Lugano).
• 1772 - Lana caprina. Epistola di un licantropo. Bologna.
• 1774 - Istoria delle turbolenze della Polonia. Gorizia.
• 1775 - Dell'Iliade di Omero tradotta in ottava rima. Venezia.
• 1779 - Scrutinio del libro « Eloges de M. de Voltaire par différents auteurs ». Venezia.
• 1780 - Opuscoli miscellanei - Il duello - Lettere della nobil donna Silvia Belegno alla nobildonzella Laura Gussoni. Venezia.
• 1781 - Le messager de Thalie. Venezia.
• 1782 - Di aneddoti viniziani militari ed amorosi deltragedia tradotta dal Francese, da rappresentarsi nel Regio Elettoral Teatro di Dresda, dalla compagnia de' comici italiani in attuale servizio di Sua Maestà nel carnevale secolo decimoquarto sotto i dogadi di Giovanni Gradenigo e di Giovanni Dolfin. Venezia.
• 1782 - Né amori né donne ovvero la stalla ripulita. Venezia.
• 1786 - Soliloque d'un penseur, Prague chez Jean Ferdinande noble de Shonfeld imprimeur et libraire.
• 1787 - Histoire de ma fuite des prisons de la République de Venise qu'on appelle les Plombs. Ecrite a Dux en Boheme l'année 1787, Leipzig chez le noble de Shonfeld.
• 1788 - Icosameron ou histoire d'Edouard, et d'Elisabeth qui passèrent quatre vingts ans chez les Mégramicres habitante aborigènes du Protocosme dans l'interieur de notre globe, traduite de l'anglois par Jacques Casanova de Seingalt Vénitien Docteur èn lois Bibliothécaire de Monsieur le Comte de Waldstein seigneur de Dux Chambellan de S.M.I.R.A., Prague à l'imprimerie de l'école normale.
• 1790 - Solution du probleme deliaque démontrée par Jacques Casanova de Seingalt, Bibliothécaire de Monsieur le Comte de Waldstein, segneur de Dux en Boheme e c., Dresde, De l'imprimerie de C.C. Meinhold.
• 1790 - Corollaire a la duplication de l'Hexaedre donée a Dux en Boheme, par Jacques Casanova de Seingalt, Dresda.
• 1790 - Demonstration geometrique de la duplicaton du cube. Corollaire second, Dresda.
• 1797 - A Leonard Snetlage, Docteur en droit de l'Université de Gottingue, Jacques Casanova, docteur en droit de l'Universitè de Padoue.
• 1960-1961 - Histoire de ma vie, F.A. Brockhaus, Wiesbaden et Plon, Paris.

Eski Venedik

Kaynakça 

• İngilizce Vikipedi'den kısmen çeviri
• İtalyan Vikipedi'den Adriano adlı İtalyan kullanıcıdan bilgi

[...]devamını oku...

Günün seçkin resmi

Royal Avenue, Belfast, Antrim (Fotokrom, Detroit Publishing Co., 1890-1900 yılları arası) Üreten: Detroit Publishing Co.

[...]devamını oku...

Sabahattin Ali

ikipedi, özgür ansiklopedi

Sabahattin Ali
Doğum	25 Şubat, 1907 Eğridere, Gümülcine Sancağı (Bugün Ardino, Bulgaristan)
Ölüm	2 Nisan, 1948 (41 yaşında) Kırklareli Cinayet
Milliyet	Türk
Meslek	Şair, Öykücü, Romancı, Çevirmen
İlk eseri	Dağlar ve Rüzgâr (1934)

Sabahattin Ali (d. 25 Şubat, 1907 - ö. 2 Nisan, 1948) şair ve yazar.

25 Şubat 1907'de Edirne Vilayeti'nin Gümülcine Sancağı'na bağlı Eğridere kazasında doğmuştur. Babası piyade yüzbaşısı (Cihangirli) Selahattin Ali Bey'in görev yerlerinin sık sık değişmesi dolayısiyla, ilköğrenimini İstanbul, Çanakkale ve Edremit'in çeşitli okullarında tamamlamıştır (1921) Edremit'e göçtüklerinde bölge Yunan işgalinde olduğu için emekli olan babası aylığını alamamış ve aile çok zor günler geçirmiştir. İlkokulu bitirdikten sonra parasız yatılı olarak Balıkesir Öğretmen Okulu'na giren Sabahattin Ali, beş yıl burada okumuş, daha sonra İstanbul Öğretmen Okulu'nda mezun olmuştur (1926). Bir yıl kadar Yozgat'ta ilkokul öğretmenliği yapmış,Millî Eğitim Bakanlığı'nın açtığı sınavı kazanarak Almanya'ya giderek iki yıl orada okumuştur (1928 - 1930). Yurda döndükten sonra Aydın ve Konya ortaokullarında Almanca öğretmenliği yapmıştır.Hayatı [değiştir]

Konya'da bulunduğu sırada, bir arkadaş toplantısında Atatürk'ü yeren bir şiir okuduğu iddiasıyla tutuklanmış (1932), bir yıla mahkum olarak Konya ve Sinopcezaevlerinde yatmış, Cumhuriyetin onuncu yıldönümü dolayısıyla çıkarılan af yasasıyla özgürlüğüne kavuşmuştur (1933). Cezaevinden çıktıktan sonra Ankara'ya giden Sabahattin Ali Millî Eğitim Bakanlığı'na başvurarak yeniden göreve alınmasını istemiştir. Dönemin bakanı Hikmet Bayur'un "eski düşüncelerinden vazgeçtiğini ispat etmesini" istemesi üzerine Varlık dergisinde "Benim Aşkım" adlı şiirini yayımlayarak (15 Ocak 1934) Atatürk'e bağlılığını göstermeye çalışmıştır. Aynı yıl Bakanlık Neşriyat Müdürlüğü'ne alınmış, Ankara II. Ortaokul'da öğretmenlik yapmıştır. 16 Mayıs 1935 günü Aliye Hanım ile evlenmiş, 1936'da askere alınmış, 1937 Eylülünde kızı Filiz Ali dünyaya gelmiştir. Yedek Subay olarak askerliğini Eskişehir'de tamamlamış, 10 Aralık 1938 de Musiki Muallim Mektebi'nde Türkçe öğretmeni olarak göreve başlamıştır. 1940 yılında tekrar askere alınmış, askerliğini yaptıktan sonra Ankara Devlet Konservatuarı'nda Almanca öğretmenliği yapmıştır (1941 - 1945).

"İçimizdeki Şeytan" romanı milliyetçi kesimde büyük tepki toplamıştır. Nihal Atsız'ın hakkında yazdığı hakaret dolu bir yazıya karşılık dava açmış, dava sırasında çok sıkıntı çekmiştir. 1944 yılında davayı kazanmasına rağmen tepkilerden kurtulamamıştır. Olaylı duruşmalar sonunda bakanlıkça görevinden alınmış, İstanbul'a giderek gazetecilik yapmaya başlamıştır (1945). Ancak fıkra yazdığı La Turquie ve Yeni Dünya gazeteleri, Tan olayları sırasında tahrip edilince işsiz kalmış, Aziz Nesin ve Rıfat Ilgaz'la Marko Paşa, Malum Paşa, Merhum Paşa, Öküz Paşa gibi siyasal mizah dergilerini çıkarmıştır (1946 - 1947). Ancak, bu gazeteler tek parti iktidarının baskılarıyla karşılaşmış, dergilerin isimlerindeki Paşa ifadesiyle "Milli Şef" İsmet Paşa ile alay edildiği iddiası ile kapatılmış, yazılar ve yazarları hakkında kovuşturmalar açılmıştır.Sabahattin Ali dergilerde çıkan yazılarından dolayı üç ay hapis yatmış, karşılaştığı baskılardan bunalmıştır. Ali Baba dergisinde yayımladığı "Ne Zor Şeymiş" başlıklı yazıda, içinde bulunduğu durumu şöyle anlatmaktadır: "Çalmadan, çırpmadan bize ekmeğimizi verenleri aç, bizi giydirenleri donsuz bırakmadan yaşamak istemek bu kadar güç, bu kadar mihnetli, hatta bu kadar tehlikeli mi olmalı idi".

Bir başka dava nedeni ile 1948'de Paşakapısı cezaevinde üç ay yatmıştır. Çıktıktan sonra zor günler geçirmeye başlamış, işsiz kalıp, yazacak yer bulamamıştır. Yurt dışına gidebilmek için pasaport almak istemiş, alamamıştır. Yasal yollardan yurt dışına çıkma olanağı da bulamayınca Bulgaristan'a kaçmaya karar vermiş fakat para karşılığı anlaştığı Ali Ertekin adlı kaçakçı tarafından Jandarma karakolunda katledilmiş^[1] daha sonra da cesedi 2 Nisan 1948 tarihinde Bulgaristan sınırında şaibeli bir şekilde bulunmuştur. Sabahattin Ali'yi öldürdüğünü itiraf eden ve CHP üyesi ve Milli Emniyet mensubu olduğu iddia edilen Ali Ertekin, dört yıla hüküm giymiş; fakat birkaç hafta sonra çıkartılan aftan yararlanarak serbest kalmıştır.^[2]

Bulgaristan’ın Eğridere (Ardino) kentinde, Sabahattin Ali’nin 100. doğum yılı kutlandı. 31 Mart 2007 günü gerçekleşen toplantıya, başta Bulgaristan Yazarlar Birliği Başkanı olmak üzere Sofya ve Bulgaristan’ın çeşitli kentlerinden Türk ve Bulgar yazarlar, şairler, okurlar ve Sabahattin Ali’nin kızı Filiz Ali katıldı. Bütün eserleri 1950’li yıllardan beri Bulgaristan’daki tüm okullarda okutulduğundan, Sabahattin Ali bu ülkede çok tanınan bir yazardır.

[değiştir]Edebi kişiliği

Sabahattin Ali yazı yaşamına şiirle başlamış, hece vezniyle yazdığı ve halk şiirinin açık izleri görülen bu ürünlerini Balıkesir'de çıkan ve Orhan Şaik Gökyay tarafından yönetilen Çağlayan dergisinde yayımlamıştır (1926). Servet-i Fünun, Güneş, Hayat, Meşale gibi dergilerde de yazan (1926 - 1928) Sabahattin Ali, bu arada öykü de yazmaya başlamış, ilk öyküsü "Bir Orman Hikayesi" Resimli Ay'da yayımlanmıştır (30 Eylül 1930). Toplumsal eğilimli bu öyküyü Nazım Hikmet, şu sözlerle okurlara sunmuştur: "Bu yazı bizde örneğine az tesadüf edilen cinsten bir eserdir. Köylü ruhiyatının bütün muhafazekâr ve ileri taraflarını, iptidaî sermaye terakümünü yapan sermayedarlığın inkişaf yolunda köylülüğü nasıl dağıttığını ve en nihayet, tabiatın deniz kadar muazzam bir unsuru olan ormanın muğlak, ihtiraslı hayatını, kımıldanışların zeki bir aydınlık içinde görüyoruz".

Sabahattin Ali, af yasasından yararlanarak hapisten çıktıktan sonra, özellikle Varlık dergisinde yayımladığı "Kanal", "Kırlangıçlar", "Arap Hayri", "Pazarcı", "Kağnı" (1934 - 1936) gibi öyküleriyle dikkati çekmiştir. Sabahattin Ali Anadolu insanına yaklaşımıyla edebiyata yeni bir boyut kazandırmıştır. Ezilen insanların acılarını, sömürülmelerini dile getirmiş, aydınlar ve kentlilerin Anadolu insanına karşı takındıkları küçümseyici tavrı eleştirmiştir. 1937'de yayınlanan Kuyucaklı Yusuf romanı, gerçekçi Türk romanının en özgün örneklerinden biridir.

Sabahattin Ali'nin halk şiirinden esinlenerek yazılmış şiirlerini içeren Dağlar ve Rüzgâr (1934) adlı kitabı yazın çevrelerinde ilgi uyandırmış, örneğin Yaşar Nabi, Hakimiyeti Milliye'de şu övücü satırları yazmıştır: "Bu kitabın mümeyyiz vasfı halk edebiyatı tarzında bir deneme teşkil etmesidir. Sabahattin Ali'nin tecrübeli muvaffak neticeler vermiş. Ve bize, şiirleri doğrudan doğruya bir halk şairi elinden çıkmamış olduklarını hissetirmekle beraber, o tanıdığımız ve sevdiğimiz samimi edayı tattırabiliyor. Komplike imajlardan kaçınılmış olması, bu şiirlere büyük bir sadelik vermiş. Ancak, Sabahattin Ali, bu kitabından sonra şiirle ilgilenmemiş, sadece öykü ve roman yazmıştır. 'Leylim Ley', 'Aldırma Gönül' gibi halk dilinden yararlanarak yazdığı şiirler herkes tarafından bilinir.

Sabahattin Ali, Varlık'ta Esirler adlı üç perdelik bir oyunda tefrika etmiş (1936), ancak bu türü de bir daha denememiştir.

Eserleri [değiştir]

Şiir [değiştir]

Dağlar ve Rüzgâr (1934 - Yeni Eklerle 1943). Kurbağanın Serenadı ve Öteki Şiirler'le birlikte (1937) Bütün şiirleri.(YKY)

Bestelenen Şiirleri [değiştir]

• Hapishane Şarkısı V (Aldırma Gönül - Kerem Güney, Edip Akbayram)
• Leylim Ley (Zülfü Livaneli)
• Hapishane Şarkısı I (Göklerde Kartal Gibiydim / Nazlı Yarim - Ahmet Kaya)
• Hapishane Şarkısı III (Geçmiyor Günler - Ahmet Kaya)
• Çocuklar Gibi (Sezen Aksu)
• Kız Kaçıran (Ahmet Kaya)
• Kara Yazı (Ahmet Kaya)
• Melankoli (Ali Kocatepe, Nükhet Duru)
• Eskisi Gibi (Ben Yine Sana Vurgunum - Ali Kocatepe, Nükhet Duru)
• Dağlar (Dağlardır Dağlar - Sezen Aksu)

Öykü [değiştir]

• Değirmen(1935)
• Kağnı (1936)
• Hanende Melek (1937)
• Ses (1937)
• Kağnı - Ses (1943 - İki Kitap Birlikte)
• Yeni Dünya (1943)
• Sırça Köşk (1947).
• Kamyon

Oyun [değiştir]

• Esirler (1936)

Roman [değiştir]

• Kuyucaklı Yusuf (1937)
• İçimizdeki Şeytan (1940)
• Kürk Mantolu Madonna (1942).

Çeviri [değiştir]

• Tarihte Garip Vakalar, Max Memmerich (1941)
• Antigone, Sofokles (1942)
• Minna Von Barnhelm, Lessing (1943)
• Üç Romantik Hikaye, H. Von Kleist - A.V. Chamisso - E.T.A. Hoffmann (1944)
• Fontamara, Ignazio Silone (1944)
• Gyges Ve Yüzüğü, Fr. Hebbel (1944)
• Yüzbaşının Kızı, A.S. Puşkin (1944) (Erol Güney ile birlikte)

Kaynakça 

[...]devamını oku...

HERŞEYİMSİN

Sen; benim vazgeçilmezimsin.
Geceler boyu düşlediğim,
Rüyalarımı şiirlerle süslediğim
Su gibi aş gibi.
HERŞEYİMSİN !
Sen; benim tek tutuklu yanım,
Yıllar boyu sürgünlerim.
İçimden söküp atamadığım mahpusluğum,
Hürriyetim, kana kana içtiğim suyum.
HERŞEYİMSİN !
Sen; benim yüreğimde hiç bitmeden kanayan,
Bir ömür dermanı bulunmayan.
İçimde her an ağladığım yanım,
Canım, kanım, tek varlığım.
HERŞEYİMSİN !
Sen; benim umutlarımın kadını,
Düşlerimin tek sultanı.
Unutamadığım atamadığım,
Hayattaki en tatlı yanım.
HERŞEYİMSİN !

[...]devamını oku...

VARLIĞIN YETER

GELMİYORSA BANA SENDEN BİR KELAM
SİTEMİM YOK SANA VARLIĞIN YETER
NE BİR ŞİKAYET VAR NE DE BİR EVHAM
SEVDİRMEN DEĞİL Mİ EN BÜYÜK SELAM

SENİ ANDIĞIMDA GONCA GÜL TÜTER
HASRET-İ ATEŞİN SÖNMESE BİLE
SENİ SEVİYORSAM TEVEKKÜL YETER
NASİB-İ VUSLATIN GELMESE BİLE

[...]devamını oku...